Jako zwykły użytkownik strony internetowej prawdopodobnie nie zorientujesz się, że padłeś ofiarą ataku XSS. Skrypty stosowane w przeglądarkach internetowych pozwalają hakerom na skuteczne podszywanie się pod popularne strony internetowe. Przestępcy internetowi wykorzystując zmiany w kodzie javascript, a także HTML skutecznie kradną dane osobowe wpisywane np. do formularzy. Ataki XSS to grupa wielu złośliwych działań, które niosą ze sobą nieprzewidziane skutki. Niestety wiele osób traktuje formularze internetowe ze zbyt dużą dozą zaufania, dlatego ataki XSS przynoszą hakerom tak dobre efekty ich pracy.
Atak XSS – na czym to polega?
Ataki XSS, czyli inaczej cross-site scripting to umieszczanie zmienionego kodu w formularzach stron internetowych i nie tylko. Cyberprzestępcy stosują takie rozwiązania hakerskie, aby podmienić dane na stronach internetowych i ostatecznie wykraść np. dane logowania. Ogólnie rzecz biorąc, metody XSS służą do wykonywania takich czynności, jak:
- kradzież haseł,
- podmiana danych wprowadzanych do formularzy,
- zablokowanie ruchu na stronie internetowej,
- wykasowanie danych z aplikacji sieciowej,
- wykonanie złośliwego kodu na stronie internetowej.
Ataki typu XSS polegają na podmianie danych na stronach internetowych. Dzięki temu hakerzy przechwytują informacje na temat danych logowania, a także ograniczają ruch na stronie internetowej. Cross site scripting pozwala np. na podszywanie się pod popularne strony bankowe. W wyniku takich działań nieostrożni użytkownicy tracą dostęp do swoich kont bankowych, a w skrajnych przypadkach nawet całe swoje oszczędności.
Gdzie najczęściej występują ataki XSS?
Wstrzyknięcie zainfekowanego skryptu na stronę internetową odbywa się poprzez luki w zabezpieczeniach danego serwisu. Cyberprzestępcy wykorzystują różne techniki XSS, dzięki czemu nie atakują bezpośrednio swoich ofiar. Wybrana strona internetowa z zainfekowanym kodem javascript wizualnie działa tak samo, jak bez zaimplementowanego kodu skryptowego. Potencjalny klient strony www praktycznie nigdy nie wie, że jest śledzony w ramach ataku cross-site scripting. Strony internetowe, które są najczęściej atakowane w ten sposób przez hakerów, to:
- portale społecznościowe,
- serwisy bankowości internetowej,
- portale instytucji państwowych,
- i inne.
Atak XSS – jak to wygląda w praktyce?
Podczas ataku XSS atakujący wstrzykuje zainfekowany kod na stronę internetową odwiedzaną przez swoją ofiarę. Haker zamiast normalnej treści na stronę www dodaje napisany skrypt w formie komentarza, który nie będzie widoczny jako treść na stronie. Na ataki typu cross-site scripting narażone są strony, które mają słabo zabezpieczony kod HTML oraz pliki cookie. Złośliwy kod javascript to taki, który daje atakującemu dostęp do:
- odczytu i zapisu informacji w plikach cookie (te są poufne),
- wysyłania żądań HTTP,
- wprowadzania manipulacji w DOM XSS (np. podmiana linków w obrębie formularza).
Cyberprzestępcy, którzy są w stanie połączyć wszystkie wyżej wymienione działania stanowią realne ryzyko dla serwisów internetowych. Możliwe skutki działania złośliwego kodu, to:
- kradzieże plików cookie – w tym przypadku niesie to ze sobą ogromne ryzyko związane z przechowywaniem poufnych informacji o użytkownikach danego portalu. W ten sposób cyberprzestępca jest w stanie przejąć kontrolę np. nad twoim profilem w mediach społecznościowych.
- keylogging – w praktyce działa to jako webowy detektor zdarzeń na klawiaturze. Użytkownik każde wciśnięcie klawisza na klawiaturze przesyła na serwer, a ten fakt może przechwycić haker, który zaimplementował zainfekowany kod javascript.
- phishing – fałszywe formularza powodują do tego, że następuje kradzież danych osobowych. To nic innego, jak jedna z popularnych metod phishingu.
Jak zapobiegać atakom XSS?
Ataki XSS stanowią poważny problem i w dużym stopniu naruszają bezpieczeństwo użytkowników internetu. To ogromne ryzyko, które nie jest łatwe do wyeliminowania. W dzisiejszych czasach sklepy internetowe, portale społecznościowe, a nawet strony www instytucji rządowych są mocno narażone na takie ataki. Na szczęście specjaliści z branży IT opracowali pewne rozwiązania, które pozwalają na zapobieganie implementacji zainfekowanego kodu w lukach na stronie. Wstrzykiwanie kodów XSS można kontrolować, kodować, filtrować, a także walidować. W tym przypadku o kilku kwestiach:
- walidacja i filtrowanie danych nie powinno odbywać się po stronie przeglądarki, ale po stronie klienta. Oczywiście nie jest to najlepsza ochrona przed błędami w danych, choć walidacja po stronie serwera daje nieco wyższy stopień bezpieczeństwa i ochrony przed wstrzykiwaniem XSS.
- używaj kodowania, gdzie wszystkie dane będą traktowane jako tekst, a nie kod. Dzięki temu hakerzy będą mieć problem, aby zaimplementować zmieniony kod javascript np. w komentarzu.
- używaj walidacji i filtrowania tylko danych wejściowych – bazy danych będą wolne od potencjalnie zainfekowanego kodu w razie przyszłych aktualizacji i ewentualnych luk w aplikacjach internetowych.
Co sprawia, że witryna jest bardziej podatna na ataki XSS?
Podatność witryny webowej na ataki XSS jest zależna od tego, jak mocno są zabezpieczone formularze oraz skrypty działające na stronie www. Im lepsze zabezpieczenia na stronie, tym mniejsze ryzyko, że działania cross-site scripting ze strony cyberprzestępców będą skuteczne. Hakerzy w dzisiejszych czasach wyszukują swoje potencjalne ofiary w sieci, a następnie przystępują do dobrze zaplanowanego ataku.
Wielu specjalistów podczas projektowania stron internetowych może je zabezpieczyć poprzez autorskie kody i skrypty. Takie działania generują jednak znacznie wyższe koszty dla software house’u. Wdrażanie gotowych skryptów na stronach internetowych jest znacznie szybsze, ale niestety negatywnie wpływa na poziom bezpieczeństwa. Te zawierają najczęściej liczne luki, które są otwartą bramką dla hakerów korzystających z ataków XSS i różnych metod wprowadzania zainfekowanego kodu na stronę. Najczęstsze przyczyny, które powodują występowanie ataków XSS, to:
- ograniczenia czasowe w projektach IT,
- zmiany bibliotek języków programowania wykorzystywanych w aplikacjach webowych,
- korzystanie ze starych aplikacji na portalach internetowych.
Wiele firm ze względu na chęć szybszego zrealizowania projektu decyduje się na wdrożenie gotowych rozwiązań, które działają, ale jednocześnie zawierają luki w zabezpieczeniach. W dzisiejszych czasach możliwe jest też stworzenie funkcjonalnych stron www bez javascriptu, choć to znacząco ogranicza ich możliwości. W większości przypadków pozwala to na lepsze zabezpieczenie strony www. Niestety specjaliści mimo podatności XSS na ataki nie rezygnują z funkcjonalnych wtyczek będących powodem wielu nadużyć i ingerencji osób trzecich w kod.
Ataki XSS – czy to realne zagrożenie dla stron internetowych w dzisiejszych czasach?
Niestety, ale ataki XSS są realnym zagrożeniem zarówno dla właścicieli stron internetowych, jak i ich użytkowników. Cyberprzestępcy wykorzystujący luki w zabezpieczeniach robią to w specyficzny sposób. W większości przypadków ingerencja w kod strony jest wręcz nie do wykrycia przez zwykłego użytkownika. Pamiętaj, że zaledwie kilka linijek prostego kodu jest wystarczające, aby haker mógł wykraść dane użytkowników i przechwycić nawet najbardziej poufne treści. Zauważyłeś, że na stronie firmowej lub blogu pojawiają się nietypowe reklamy? Prawdopodobnie padłeś ofiarą ataku XSS. Niestety w skrajnych przypadkach tego typu inwazja na stronę może doprowadzić nawet do jej unicestwienia poprzez usunięcie plików lub całej bazy danych na serwerze. Wszelkiego rodzaju wycieki musisz zgłosić do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, co niestety może skutkować nałożeniem dodatkowych kar za niezapewnienie odpowiednich zabezpieczeń dla poufnych danych.
Zobacz także:
- DDOS – co to takiego? Jak działają ataki hakerskie tego typu? Jak się przed nimi chronić?
- Malvertising – co to jest? Czy można się przed nim bronić? Jak działają cyberprzestępcy?
- Man in the middle – na czym polega ta metoda kradzieży danych? Jak chronić się przed cyberprzestępcami? Jak dochodzi do wtargnięcia MITM?
- Cookies – czym są? Jak działają? Kto je wykorzystuje i czy można je blokować?
- Pharming – na czym polegają ataki tego typu? Jak skutecznie chronić się przed atakami cyberprzestępców?
