Jeśli chciałbyś dowiedzieć się, czym jest wirus komputerowy i jakie zagrożenia niesie ze sobą, powinieneś przeczytać nasz artykuł. Wyjaśniamy w nim specyfikę tego oprogramowania, opisujemy rodzaje efektów wirusów oraz przedstawiamy skuteczne działania profilaktyczne.
Co to jest wirus komputerowy — definicja szkodliwego oprogramowania?
Na początek warto odpowiedzieć sobie na pytanie, czym tak naprawdę jest wirus komputerowy. Definicja ta jest znana użytkownikom komputerów osobistych i urządzeń technologicznych od dziesiątek lat. Wirus jest złośliwym oprogramowaniem, które powoduje szkody na urządzeniu za pośrednictwem wykorzystania programów i aplikacji znajdujących się na nim. Jego głównym zadaniem jest wyrządzenie jak największych szkód i/lub przejęcie danych na komputerze.
Określenie wirus pochodzi od metody ataku na sprzęt, która jest identyczna z zasadą działania biologicznych wirusów. Wirusy komputerowe, podobnie jak swoje naturalne odpowiedniki, są fragmentami kodu, które ingerują w kod innych aplikacji.
Wirus jest również powszechnie określany mianem malware i trojanem, jednak są to odmienne definicje. Konie trojańskie całkiem inaczej działają niż tradycyjne wirusy. Wyróżniamy również robaki, czyli worms, które samodzielnie się rozprzestrzeniają. Sam wirus natomiast jest specyficznym rodzajem malware.
Rodzaje wirusów komputerowych
W przypadku systemów informatycznych wyróżniamy kilka rodzajów oprogramowania, które swoim kodem mogą zaszkodzić danemu sprzętowi. Do najpopularniejszych rodzajów wyróżniamy:
- makrowirusy — ich zadaniem jest infekowanie plików procesora tekstu lub arkusza kalkulacyjnego. Często można je spotkać w aplikacjach systemowych, takich jak Microsoft Office czy plik programu do odtwarzania PDF;
- wirusy polimorficzne — to wirus, który może wyrządzić ogromne szkody, ponieważ ma zdolność zmiany kodu swojego nośnika, przez co stosunkowo trudno jest wykryć ten typ wirusa.
Ponadto możemy określić wirusy na podstawie ich działania, ponieważ złożone wirusy mogą być skategoryzowane w wielu obszarach. Przykładowo rezydentny wirus może mieć możliwości wirusów nierezydentnych i polimorficznych.
Wirusy rezydentne są instalowane w pamięci operacyjnej komputera, przez co przejmuje on kontrolę nad komunikacją systemową, a przy tym są trudne do wykrycia. W efekcie może on zmienić procedury szyfrujące, przejąć kontrolę nad programami skanującymi pamięć oraz otrzymać dostęp do poufnych informacji. Natomiast nierezydentne wyszukują i atakują kolejne pliki, spowalniając pracę komputera.
Zasady działania wirusów komputerowych
Wirusy komputerowe, jak już zostało wcześniej wspomniane, działają podobnie jak wirusy biologiczne. Wykonują one polecenia, które są zaprogramowane w kodzie programu. W efekcie mogą ingerować w systemowe aplikacje, pliki, przestrzeń dyskową i system operacyjny. Warto wiedzieć, że każdy wirus może działać nieco inaczej, przez co ciężko jednoznacznie określić sposób jego działania. Jednakże mają one niektóre cechy wspólne.
Najczęściej użytkownik pobiera nieświadomie plik, który może znajdować się w wiadomości e-mail, linku przesłanym przez hakera lub w zarażonym pliku, który wchodzi w pamięć komputera i dokonuje replikacji na dysku twardym. Wirusy najczęściej automatycznie się powielają przy rozruchu systemu.
Oszuści często podszywają się pod banki i inne instytucje lub firmy, wysyłając odnośniki do stron bankowych lub stron internetowych, które do złudzenia przypominają oryginalne wersje. Oszuści proszą o dane logowania lub wrażliwe informacje, a następnie oferują nagrodę, na przykład w postaci pieniężnej po kliknięciu odnośnika. W efekcie dokonywana infekcja polega na pobraniu i uruchomieniu pliku, który zaraża wybrane sektory komputera. Wirusy mogą być także rozprzestrzeniane poprzez komunikatory internetowe i niektóre gry online.
Natomiast dokładne działanie wirusa działa od jego indywidualnej właściwości. Zadaniem wirusa jest powielanie jego kodu, by było go trudniej wykryć, a w efekcie zaraża pliki systemowe i pozostałe pliki znajdujące się na dysku twardym. Wirusy mogą próbować wykraść dane osobiste i finansowe, powielać pliki, utrudniać korzystanie z komputera lub niszczyć jego podzespoły.
Najgroźniejsze wirusy komputerowe — lista
Wirus to tak naprawdę typ konstrukcyjny szkodliwego oprogramowania, który może przyjmować różne formy. W odróżnieniu od na przykład bomby logicznej czy trojana może przyjmować wiele typów. Przykładowo rolę konia trojańskiego może odgrywać pobrana aplikacja. Natomiast w przypadku wirusów wyróżniamy różne rodzaje, w zależności od realizowanego celu.
Spyware jest bardzo trudnym do wykrycia oprogramowaniem, które ma za zadanie szpiegować użytkownika i wykradać jego wrażliwe dane. Następnie przesyła je do hakera, przez co może on otrzymać dostęp do konta bankowego ofiary.
Adware jest szkodliwym oprogramowaniem, które ma za zadanie utrudniać korzystanie z przeglądarki internetowej, generując wiele reklam, które mogą również śledzić użytkownika.
Ransomware jest wirusem, który umożliwia odczytywanie i zapisywanie danych. Haker w ten sposób może otrzymać wrażliwe dane użytkownika i szantażować go, żądając okupu.
Malware jest oprogramowaniem, które ma za zadanie wprowadzanie negatywnych zmian w systemie operacyjnym. Może on powodować ograniczenie konkretnych funkcji, a także spowolnienie sprzętu.
Oznaki zakażenia wirusem komputerowym
W wielu przypadkach zdiagnozowanie wirusa może być problematyczne, ponieważ charakteryzują się one zmiennymi procedurami szyfrującymi i zamazywaniem śladów działania. Do tego rzadko kiedy system informuje o zakażeniu. Wirus komputerowy infekuje, jednak nie chce całkowicie niszczyć środowiska, w którym żyje, ponieważ w ten sposób może się rozmnażać. Jak więc rozpoznać, czy na komputerze znajduje się wirus? Najważniejsze oznaki to:
- spowolnienie działania komputera i dłuższe wczytywanie się systemu operacyjnego;
- częste zawieszanie się systemu lub samoczynne resetowanie;
- wraz z rozruchem systemu uruchamiają się nieznane aplikacje;
- hasło do stron internetowych automatycznie się zmieniło;
- zauważasz, że z twojej poczty internetowej wysyłane są automatyczne wiadomości.
Profilaktyka antywirusowa — co warto wiedzieć?
W przypadku wirusów komputerowych sprawdza się stwierdzenie, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Właśnie z tego powodu warto zainwestować w skuteczny antywirus. Jednakże najlepiej działać profilaktycznie i uważać na podejrzane wiadomości e-mail, nie wchodzić w linki od nieznanych osób oraz nie pobierać plików z niezaufanych stron internetowych. Do tego warto korzystać z aktualizacji systemu operacyjnego i aplikacji zainstalowanych na dysku, ponieważ wirusy korzystają z luk w oprogramowaniu.
Jak usunąć wirus komputerowy?
Jeśli wykryjesz wirus, musisz go usunąć. W przypadku wykrycia go przez oprogramowanie antywirusowe powinno rozpocząć się samoczynne usunięcie go z systemu. Jednakże w określonych przypadkach konieczne będzie usunięcie całej zakażonej aplikacji. Z tego powodu warto regularnie wykonywać kopie zapasowe plików znajdujących się na dysku oraz obrazu systemu. Dzięki temu można zminimalizować ryzyko utraty danych w przypadku infekcji wirusem.
Jakie zagrożenia niosą ze sobą wirusy komputerowe
Wirusy komputerowe mogą nieść ze sobą liczne zagrożenia, które mogą być niebezpieczne nie tylko dla samego urządzenia, ale również dla użytkownika. Każdy wirus został stworzony przez hakerów do innego celu, przez co ciężko jednoznacznie określić, z jakim ryzykiem można się spotkać. Najczęściej jednak oszuści tworzą złośliwe oprogramowanie w celu zdobycia poufnych i wrażliwych informacji od użytkownika. Mogą to być dane do konta bankowego, numer karty oraz hasła do prywatnych serwisów społecznościowych lub instytucji finansowych. Często oprogramowanie to ma możliwość śledzenia znaków wpisywanych na klawiaturze, przez co oszust otrzymuje dostęp do loginów i haseł. Ponadto hakerzy mogą z komputera ofiary stworzyć komputer-zombie, który będzie źródłem ataków DDoS na konkretne serwery. Dzięki temu przestępca chroni swoją tożsamość i lokalizację, ponieważ korzysta z zupełnie innego adresu IP.
Wirusy komputerowe bez wątpienia są bardzo niebezpieczne i mogą nieść ze sobą liczne zagrożenia. Tak naprawdę utrata danych znajdujących się na urządzeniu jest najmniejszym ryzykiem, ponieważ wirusy mogą wykradać dane osobiste, informacje bankowe, przez co otrzymają dostęp do finansów użytkownika i wiele innych. Z tego powodu należy regularnie skanować pliki systemowe oraz sprawdzać źródło i legalność stron internetowych, z których pobiera się pliki. Wiele wirusów zamazuje swoje ślady, więc warto przeprowadzać aktualizacje oprogramowania i aplikacji, dzięki czemu można zminimalizować ryzyko infekcji niebezpiecznym wirusem, a w efekcie zwiększyć bezpieczeństwo urządzenia. Przydatny może być również program antywirusowy, który może przeskanować systemu w poszukiwaniu niepożądanych i irytujących wirusów i ich nosicieli.
Zobacz także:
- Różnice między wirusem a robakiem komputerowym
- Robak komputerowy – poznaj jeden z najgroźniejszych odmian wirusów!
- Jak sprawdzić, czy komputer ma wirusa? Poznaj praktyczne wskazówki!
- Czy komputer ma wirusa? 10 objawów wirusów komputerowych i sposoby na ich wykrycie
- Bot – czym jest robot komputerowy? Jak działa? Gdzie można spotkać takie narzędzia?
